Ankilozan Spondilitli Hastalarda Hastalık Aktivitesiyle İlişkili Fonksiyonel Disabilite, Yaşam Kalitesi ve Klinik Bulgular Arasındaki İlişki

Kemal NAS, Remzi ÇEVİK, Mehtap BOZKURT, Ali GÜR, Ayşegül Jale SARAÇ

Anahtar Kelimeler: Ankilozan spondilit, hastalık aktivitesi, yaşam kalitesi, fonksiyonel disabilite

Özet

Amaç: Bu çalışmada ankilozan spondilitli (AS) hastalarda hastalık aktivitesiyle ilişkili fonksiyonel disabilite, yaşam kalitesi ve klinik bulgular arasındaki ilişkiler değerlendirildi.

Hastalar ve yöntemler: Ankilozan spondilit tanısı konulan ve modifiye New York kriterlerine uyan 73 hasta (62 erkek, 11 kadın; ort. yaş 33.3±9.5 yıl; dağılım 17-60 yıl) çalışmaya alındı. Kadın hastaların yaş ortalaması 29.2±7.3, erkek hastaların yaş ortalaması ise 34.0±9.7 yıl idi. Hastaların demografik verileri kaydedildi. Hastalık aktivitesi, Bath ankilozan spondilit hastalık aktivitesi indeksi (BASDAI) kullanılarak değerlendirildi. Fonksiyonel disabilite, Bath ankilozan spondilit fonksiyonel indeksi (BASFI) kullanılarak değerlendirildi. Klinik durum Bath ankilozan spondilit metroloji indeksi (BASMI) ve yaşam kalitesi ise Short Form 36 (KF-36) ile değerlendirildi.

Bulgular: Hastalar BASDAI puanı dörtten düşük (BASDAI <4) olan ve hafif hastalık aktivitesi gösteren hastalar (n=34) ve BASDAI skoru dört ya da daha yüksek (BASDAI ≥4) olan ve orta seviyeli ila ağır hastalık aktivitesi gösteren hastalar (n=39) olarak iki gruba ayrıldı. BASFI ve BASMI skoru ağır hastalık aktivitesine sahip hastalarda daha yüksekti (p<0.05) ve total BASDAI skoru ile BASFI ve BASMI skorları arasında anlamlı ilişki bulundu (p<0.05). BASDAI puanı <4 olan hastalar BASDAI puanı ≥4 olan hastalarla karşılaştırıldığında daha düşük el parmak zemin mesafesine ve daha yüksek servikal rotasyon ve modifiye Shober ölçüm değerlerine sahipti. BASDAI skoru ile fiziksel fonksiyon, fiziksel rol, vücut ağrısı ve emosyonel rolün SF-36 subskorları arasında anlamlı bir ilişki vardı (p<0.05).

Sonuç: Ankilozan spondilitte hastalık aktivitesi; yaşam kalitesi, klinik bulgular, fonksiyonel disabilite ve metrolojik ölçümleri olumsuz etkilemektedir. Short form-36 ölçeğinin alt fiziksel sağlık ile ilgili alt puanları AS hastalık aktivitesi ile daha anlamlı ilişki göstermektedir.