Romatoid Artritin Tedavisi: Türkiye Romatizma Araştırma ve Savaş Derneği Uzlaşı Önerileri

Şebnem ATAMAN, 1 Pınar BORMAN, 2 Deniz EVCİK, 3 Ece AYDOĞ, 4 Figen AYHAN, 2 Derya YILDIZLAR, 5 Hatice BODUR, 6 Zuhal ALTAY, 7 Murat BİRTANE, 8 Bülent BÜTÜN, 9 Tuncay DURUÖZ, 10 Hatice Rana ERDEM, 2 Zafer GÜNENDİ, 11 Rezzan GÜNAYDIN, 12 Gülcan GÜRER, 13 Cahit KAÇAR, 9 Ece KAPTANOĞLU, 14 Taciser KAYA, 12 Neşe ÖLMEZ, 15 Nurdan PAKER, 16 Aylin REZVANİ, 17 Birkan SONEL TUR, 5 Mahmut YENER, 18 Salih ÖZGÖÇMEN19

Anahtar Kelimeler: Kılavuzlar; romatoid artrit; tedavi

Özet

Amaç: Türkiye Romatizma Araştırma ve Savaş Derneği (TRASD) romatoid artrit tedavisindeki yeni gelişmeleri ve ülkemizin ekonomik koşullarını göz önünde bulundurarak, RA tedavisine yönelik ulusal tedavi önerileri geliştirmeyi amaçlamıştır ve bu amaçla, fikirlerini almak için ulusal uzmanlara danışmıştır.

Gereç ve yöntemler: Bu alanda deneyimli olan sekiz romatolog ve 15 fizik tedavi uzmanı TRASD'nin RA tedavisi önerilerinin geliştirilmesine katkıda bulunmuştur. Uzmanlar kurulu, EULAR 2010'da yer alan RA'nın sentetik ve biyolojik hastalık modifiye edici antiromatizmal ajanlarla (DMARD'ler) tedavi önerilerini baz alarak, uzman görüşlerinin de yer aldığı bir “Türkiye RA Tedavi Önerileri” oluşturulmasını planlamıştır. Toplantının ardından, Medline ve Cochrane, Embase ve Türk Tıp Dizini veritabanlarında farmakolojik tedavi önerileri için 2009 ile 2010 yılları arasını, non-farmakolojik tedavi için ise 2007 ile 2010 yılları arasını kapsayan aramalar gerçekleştirilerek sistematik bir literatür taraması yürütülmüştür. Bu işlem EULAR 2010 önerilerine dahil edilen çalışmalara ilave olarak yapılmıştır. Tüm makaleler incelenmiştir, içerikler özetlenmiştir, kanıt seviyeleri belirlemiştir ve Delphi işlemi başlatılmıştır.

Bulgular: Beş ana prensip ve bir non-farmakolojik tedavi yöntemiyle birlikte 16 genel öneri sıralanmıştır. Tüm öneriler konusunda uzlaşıya varılmıştır ve önerilerin kuvvet seviyeleri oylanmıştır.

Sonuç: Türkiye'deki RA tedavisine yönelik öneriler oluşturulmuştur. Bu ulusal önerilerin fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanlarına (fizyatri uzmanlarına) romatologlara ve aile hekimlerine yönelik bir kılavuz olarak işlev görmesi amaçlanmıştır ve önerilerin düzenli şekilde güncellenmesi gerekmektedir.