Ankilozan Spondilitli Hastalarda Farklı Hastalık Aktivite Parametreleri ve Fonksiyonel Durum Arasındaki Muhtemel İlişki

Saliha EROĞLU DEMİR, 1 Ebru AYTEKİN, 2 Levent ÖZGÖNENEL, 2 Aylin REZVANİ, 1 Yasemin PEKİN DOĞAN, 2 Nil SAYINER ÇAĞLAR, 2 Nihal ÖZARAS, 1 Sibel ÇAĞLAR OKUR, 2 Teoman AYDIN, 1 Şule TÜTÜN, 2 Mustafa GÜLER1

Anahtar Kelimeler: Ankilozan Spondilit Hastalık Aktivite Skoru; ankilozan spondilit; Bath Ankilozan Spondilit Hastalık Aktivite İndeksi; hastalık aktivitesi; cinsiyet

Özet

Amaç: Bu çalışmanın birincil amacı, ankilozan spondilitli (AS) hastalarda Bath Ankilozan Spondilit Hastalık Aktivite İndeksi (BASDAI), Bath Ankilozan Spondilit Fonksiyonel İndeksi (BASFI) ve C-reaktif protein (CRP) ve eritrosit sedimentasyon hızını (ESH) içeren iki Ankilozan Spondilit Hastalık Aktivite Skoru (ASDAS) arasındaki muhtemel ilişkiyi araştırmaktır. İkincil amacı ise, hastalık aktivitesi ve fonksiyonel durum açısından cinsiyet farklılıklarını araştırmaktır.

Hastalar ve yöntemler: Çalışmaya AS'li 500 hasta (158 kadın, 342 erkek; ort. yaş: 37.2±9.9 yıl; dağılım 15-70 yıl) alındı. Hastalık aktivitesi BASDAI, ASDAS-CRP ve ASDASESH ile değerlendirilirken, fonksiyonel durum BASFI ile değerlendirildi.

Bulgular: Ortalama BASDAI, ASDAS-CRP, ASDAS-ESH ve BASFI skoru sırasıyla 3.71±2.26, 1.65±0.83, 2.59±1.12 ve 2.68±2.38 idi. Ankilozan Spondilitli kadın hastaların BASDAI ve ASDAS-ESH değerleri, erkek hastalara kıyasla, anlamlı olarak daha yüksekti. BASDAI ve BASFI skorları, iki ASDAS skoru ile anlamlı düzeyde ilişkili bulundu. Hastaların %46.6'sı, BASDAI skoruna göre yüksek hastalık aktivitesine sahipti ve bu hastalarda hastalık süresi, BASFI ve ASDAS skorları düşük olanlara kıyasla, anlamlı olarak daha yüksekti. Hastalık aktivite indekslerinden ASDAS-CRP skorları her iki cinsiyettede benzerdi.

Sonuç: Çalışma bulgularımız, iki ASDAS skorunun hastalık aktivitesi ve fonksiyonel durum ile ilişkili olduğunu göstermektedir. Ankilozan spondilitli hastalarda ASDAS-CRP indeksinin her iki cinsiyeti içeren ancak cinsiyet farklılıklarına ilişkin analiz yapılmayacak ileriki çalışmalarda, hastalık aktivite parametresi olarak kullanılmasının daha uygun olacağı kanısındayız.